مریم اله وردی پایگاه خبری همبستگی ملی، مازندران: پیشدرامد؛ ساعت ده و نیم صبح است برای شب مهمان دارم.منوی سنتی با مواد غذایی معمول سفرههای ایرانی.برای تهیه مرغ راهی فروشگاه زنجیره نزدیک خانه میشوم.یخچال مربوط به فروش مرغ روز فروشگاه خالیست. مرغهای طعمدار کبابی در قیمتها و مرینیت مختلف به چشمم میخورد.برخلاف قسمت مرغ،یخچال گوشت قرمز همچنان پروپیمان است معمولاً با قیمت بالای گوشت کمتر کسی تمایل و البته توان خرید گوشت قرمز را دارد.
از فروشنده سوال میکنم که این ساعت معمولا باید مرغ موجود باشد چطور تمام موجودی مرغفروش رفته؟
فروشنده اینطور پاسخ میدهد که با توجه به اینکه فروشگاه برای خرید با نرخ مصوب به دلیل عدم صرفه اقتصادی مردد است روزانه مقدار محدودی از مرغ را ساعت ۹ تا ۹:۳۰ صبح به فروشگاه وارد میکند که برای همین تعداد کم مردم برای خرید صف میکشند و به هر نفرهم یک عدد مرغ به قیمت مصوب فروخته میشود. تعداد مرغها محدود است ولی صف زیاد و غالبا زنان برای خرید صف میکشند.هر کسی صبح زودتر مراجعه کند میتواند مرغ خریداری کند گاهی حتی قبل از اینکه ماشین حمل مرغ به فروشگاه برسد صف بسته میشود و شاهد ازدحام جمعیت جلوی درب فروشگاه هستیم.
فروشنده شرح تقریبا کاملی از وضعیت توزیع مرغ بدون اینکه از او سوالی بپرسم ارائه داد ظاهرا شرایط خرید مرغ با این وضع (که بیش از اینکه عادلانه باشد شخصیت و عزت نفس مردمی که توان خرید مرغ را با قیمت آزاد ندارند را نشانه میرود) باعث آزردگی آنها نیز شده است.
از فروشگاه بیرون میآیم و به نزدیکترین سوپر پروتئینی محله میروم. قیمت مرغ اینجا بسته به مارک روی بستهبندی مرغ متفاوت است.در شرایط کاملاً لاکچری..مرغهای با اسامی کمتر آشنا از برندهای بازار با کیفیت مطلوبتر عرضه میشود.
۳ کیلو و ۵۰۰ گرم مرغ را تقریبا به قیمت ۳۸۴ هزار تومان میخرم و وقتی حساب میکنم
هر کیلو مرغ چیزی حدود بیش از کیلویی ۱۰۰ هزار تومان برای من آب خورده است.از کیلویی ۷۸۶۰۰ تومان رسیدم به حدود هر کیلو ۱۰۵ هزارتومان چیزی نزدیک به سی هزارتومان بیشتر!
معضل خرید مرغ با قیمت بالاتر از نرخ مصوب دولت، البته به لطف نوسانات و تورم عجیب در ماههای اخیر مانند بسیاری از اقلام دیگر، برای ما بسیار سهل الهضمتر از قبل شده است و خریدن اقلام ضروری مردم با قیمتهایی نجومی و باورنکردنی دیگر آنچنان دور از ذهن نیست.ولی آنچه قابل توجه است ناتوانی بخش وسیعی از جامعه در تهیه و خرید مرغ به عنوان آخرین منبع گوشت در سبد غذایی خانوار است.
چرایی این مسائل را باید در سازمانها و دفاتر مسئولان ذیربط جستوجو کرد. مسئولانی که هنگام پاسخگویی از توضیح درباره علت این مسئله شانه خالی میکنند و تنها به ارائه آمار اکتفا میکنند. آماری که همه میدانیم گرهای از مشکلات مردم باز نمیکند.عرضه مرغ منجمد راهکاری بود که جهت تنظیم بازار بهکار گرفته شد که در مقطعی تاثیر کمرنگی در کم کردن تنش داشت ولی طولی نکشید که شائبه سلامت مرغهای منجمد و همینطور نایاب شدن همین مرغ منجمد هم دربرههای از زمان دغدغهای شد افزون بر سایر مشکلات.
در باب گرانی قیمت مرغ و ناتوانی دستگاههای مسئول در کنترل قیمت آن و همچنین تفاوت فاحش بین قیمت اعلام شده برای عرضه مرغ در فروشگاهها و آنچه که ما به عنوان قیمت نهایی مرغ ناچار به خریداری آن هستیم، بنا داشتیم برای بار دوم با مسئولان این عرصه در سازمان جهاد کشاورزی استان طی پرسش و پاسخی به تحلیل این مسئله بپردازیم.هرچند با وجود پرهیز از پاسخگویی تلفنی و یا هرگونه مصاحبه از سوی برخی از مسئولان(به عقیده من هراس از مواجهه با رسانه مطالبهگر) قطعاً نتوانستیم به نتیجه دلخواه خود دست پیدا کنیم.طی مدت زمان حدوداً یک هفتهای که با پیگیری از دفتر ریاست سازمان جهاد کشاورزی تا معاونت توسعه و همچنین مسئول نظارت و بازرسی انجام گرفته تنها به این مسئله رسیدیم که پروندههای متعدد تعزیراتی بابت رسیدگی به شکایات گرانی مرغ در دست بررسی و اقدام است.
مهندس موسوی،سرپرست مدیریت نظارت بر بازار محصولات کشاورزی که در تماس تلفنی و بعد از آن با ارائه گزارش به روابط عمومی برای پاسخ به سوالات ما صحبت کردند برای کسب اطلاعات بیشتر ما را به معاونت توسعه ارجاع داد.که البته ما نتوانستیم با آقای جعفری گفتوگو داشته باشیم.( ظاهرا ایشان تمایلی به مصاحبه ندارند).
آنچه که موسوی،سرپرست مدیریت نظارت بر بازار محصولات کشاورزی گفت به این شرح است : در بحث تامین مرغ باید بگویم که تولید در استان به مقدار کافی است ما هم در استان به اندازه کافی مرغ داریم و هم به تهران ارسال داریم. پس تامین مرغ مشکلی ندارد.
در بحث قیمت گفتنیست که که مرغدارها عقیده دارند قیمتی که مصوب شده برای آنها به صرفه نیست و نتیجه این تقابل، قیمتهای خارج از عرف است که ما در جایگاه ناظر برخورد تعزیراتی میکنیم.
وی در ادامه گفت: کار ما نظارت است. نظارت بر تولید و نظارت بر قیمت.همانطور که گفتم در بخش تولید مشکلی نداریم و در بحث نظارت بر قیمتها هم پروندههای تعزیراتی تشکیل میشود.
این مسئول بیان کرد:” برای کنترل قیمت مرغ ۱۶۱ میلیارد تومان پرونده تعزیراتی تشکیل شده که از این پروندهها ۱۰۹ پرونده مربوط به کشتارگاه و به ارزش ۸۴ میلیارد تومان بوده است همچنین ۹۰ مورد پرونده تعزیراتی مربوط به مرغداریها به ارزش ۶۵ میلیارد تومان و فروشگاههای توزیع مرغ ۲۲۴ مورد پرونده
به ارزش ۱۲ میلیارد تومان بوده است.
موسوی معتقد است کارهایی که مربوط به بخش نظارت بر بازار محصولات کشاورزی بوده به اندازه کافی انجام شده و برخوردهای تعزیری صورت گرفته است و پروندههای زیادی در تعزیرات وجود دارد و در مباحث دیگر باید به سراغ معاونت توسعه و بازرگانی جهاد برویم که همانطور که گفته شد متاسفانه موفق به گرفتن مصاحبه از ایشان نشدیم.
سرپرست مدیریت نظارت بر بازار محصولات کشاورزی البته با قید کردن آمار تا حد زیادی از بار مسئولیت خودش را کم کرد. ما البته از این پاسخها قانع نشدیم و درخواست ملاقات حضوری کردیم چرا که ارائه آمار نمیتواند تاثیر کنترلی روی بحث قیمتها داشته باشد.
با توجه به کاهش قدرت خرید مردم و همینطور عدم توان خرید گوشت قرمز و تهیه آن توسط اقشار متوسط و پایین جامعه جهاد سازندگی به عنوان متولی کنترل قیمتها در بازار و عامل نظارت بر تولید و قیمتها باید در صدر صف خدمات رسانی به مردم قرار بگیرد نه اینکه با ارائه آمار و برداشتن تقصیرها از روی دوش خود سعی در عادیسازی مسائل و توجیه خود باشد.در شرایطی که سبد غذایی مردم روز به روز از محصولات پروتئینی خالیتر میشود پاسخگو نبودن نهادهای متولی و پاسخهایی از سر رفع تکلیف و ناتوانی آنان در کنترل قیمتها جز آسیب بر سفره مردم هیچ چیز دیگری به دنبال نخواهد داشت
قطعاً این پاسخها برای مردم و شهروندان کافی نیست.برای مردمی که ناچارند با قیمتهای مختلفی که طبق سلیقه فروشندگان وجود دارد خریدهای خود را انجام بدهند عرضه قطره چکانی مرغ با قیمت مصوب دولتی با شرایطی که به هر نفر فقط یک مرغ فروخته میشود نمیتواند پاسخگوی نیاز مردم باشد.با توجه به اینکه قیمت ماهی و گوشت قرمز جهش چشمگیری داشته و عرضه اقلام جایگزین چندان مورد استقبال عمومی قرار نگرفته، مرغ جزو مواد پروتئینی قابل دسترسی بود که در سفره مردم جایگاه ویژهای داشت اما امروز با رقم زدن این فاجعه و کنترل نکردن قیمت مرغ در فروشگاه در سطح بازار متاسفانه ضربه آخر نیز به سفره مردم وارد شد.چنان که شاهد فروش اسکلت مرغ در برخی از فروشگاهها هستیم.هرچند قابل پیشبینی بود که با بالا رفتن قیمت مرغ مردم به سمت خرید اسکلت مرغ پای مرغ و یا فرآوردههای آن مثل دل جگر و سنگدان مرغ بروند تا کمبود این ماده پروتئینی را روی سفرههای خود جبران کنند.البته با توجه بهدفشار اقتصادی روی دوش اقشار کم بهره، قشر آسیبپذیر،این سبک از خرید از مدتها قبل آغاز شده و توانایی خرید مردم محدود به تهیه اسکلت و پای مرغ شده است.
در شرایط ملتهب بازار ترجیح این است که به جای ارائه آمار شکایات و پروندهها، شاهد حضور میدانی مسئولان و اقدام ضربتی در زمینه کنترل قیمت مرغ و یا سایر فرآوردههای پروتئینی باشند مسئلهای که خیلی ساده با توجیه گران شدن نهادههای دامی و دشواری در تامین غذای مورد نیاز حیوانات اهلی رفع و لاپوشانی میشود.
من به عنوان یک شهروند، که نیاز روزانهام را از فروشگاهها و بدون ایستادن در صفهای عریض و طویل محصولات دولتی تامین میکنم توقع ندارم که مسئول نظارت بر بازار مرا معطل بازرسی پروندههای تعزیراتی بگذارد و طی پروسه رسیدگی به این پروندهها، قیمت مرغ همچنان بالاتر برود و من در حالی که منتظرم پروندههای تعزیراتی قیمتهای عرضه مرغ در فروشگاههای متخلف را اصلاح و متخلفین را تنبیه کند، همچنان با قیمتهای متفاوت از فروشگاهها مجبور به تهیه مایحتاج پروتئینی باشم و به نظرم این رفتار جز دهن کجی به مردم چیز دیگری نمیتواند باشد.